Thực hiện phép cộng và trừ đơn giản
Sử dụng bàn tính gẩy Soroban để thực hiện phép cộng
và phép trừ khá đơn giản và dễ hiểu. Trong mỗi phép tính dưới đây, các hạt được cộng vào hoặc trừ
đi khi cần thiết.
Phép cộng đơn giản
|
|
Phép trừ đơn giản
|
Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi phép tính đang được thực
hiện, mà các cột không còn đủ hạt để hoàn thành việc cộng hoặc trừ. Ở phần sau,
chúng ta sẽ học cách sử dụng số bổ sung và các quy tắc để có thể cộng hoặc trừ
với tốc độ cao mà không cần phải suy nghĩ.
SỐ BỔ SUNG
Các quy tắc
Đối với những người sử dụng thành thạo, bàn tính gẩy Soroban là một công cụ tính toán rất
hiệu quả. Người ta coi nó như một loại máy móc cơ giới hóa vì tốc độ thực hiện
phép tính của nó rất cao. Nó giúp người ta tính toán mà không phải suy nghĩ nhiều,
chỉ cần thao tác thêm và bớt các hạt một cách máy móc trên bàn tính. Với suy
nghĩ như thế, người ta sử dụng 5 và 10 làm số bổ sung.
Số 5 là tổng của từng cặp bạn nhỏ sau: 4 & 1 và 3 & 2Số 10
là tổng của từng cặp bạn nhỏ sau: 9 & 1,
8 & 2, 7 & 3, 6 & 4, 5 & 5
Như vậy chúng ta cần phải nhớ các cặp số bổ sung sau:
o
Bạn nhỏ của 1 là 4 vì 1+ 4 = 5. Bạn lớn của 1 là 9 vì 1+ 9 = 10.
o
Bạn nhỏ của 2 là 3 vì 2 + 3 = 5. Bạn lớn của 2 là 8 vì 2 + 8 = 10.
o
Bạn nhỏ của 3 là 2 vì 3 + 2 = 5. Bạn lớn của 3 là 7 vì 3 + 7 =10
o
Bạn nhỏ của 4 là 1 vì 4 + 1 = 5. Bạn lớn của 4 là 6 vì 4 + 6 = 10
o
Bạn nhỏ của 5 là 0 vì 5 +
0 = 5. Bạn lớn của 5 là 5 vì 5 + 5 =10
o
Bạn của 6 là 4 vì 6 + 4 = 10
o
Bạn của 7 là 3 vì 7 + 3 =
10
o
Bạn của 8 là 2 vì 8 + 2 =
10
o
Bạn của 9 là 1 vì 9 + 1 =
10
Trên đây là những quy tắc khá quan trọng mà người học
môn bàn tính phải ghi nhớ. Điều này cũng được xem như định lý, hay mệnh đề toán
học. Nếu người học không nắm được quy tắc này thì sẽ không thể tính toán nhanh
được.
Những ví dụ sau đây sẽ minh họa cách sử dụng các cặp
bạn nhỏ khi cộng và trừ. Khi nhìn thấy phép
tính, bạn hãy cố gắng không suy nghĩ trước, không tự tính nhẩm trong đầu
trước theo cách thông thường. Hãy thao tác
trên bàn tính để biết kết quả. Hãy làm theo hướng dẫn dưới đây và bạn sẽ
ngạc nhiên khi thấy bàn tính gẩy có thể giúp bạn thực hiện phép tính nhanh, dễ dàng và cực kỳ chính xác, ngay
cả khi phép tính chứa rất nhiều con số.
Phép cộng
Trong phép cộng, phải luôn trừ
đi số bổ sung.
Cộng: 4 + 8 = 12
Thiết lập 4 trên cột B, sau đó cộng thêm 8. Vì cột B
không có đủ 8 nên ta phải dùng số bổ sung.
Số bổ sung của
8 là 2. Vì vậy, trừ 2 ở cột B rồi đẩy 1 hạt ở cột hàng chục A về phía xà giữa.
Ta được kết quả là 12. (Hình.8)
4 + 8 = 12 sẽ
là 4 - 2 + 10 = 12
|
|||||||||||||||||||||
Hình.8
Cộng: 6 + 7 = 13
Lấy 6 trên cột B. Cộng thêm 7. Cột
B không có đủ 7 nên ta lại dùng số bổ sung.
Số bổ sung của 7 là 3, vì vậy
ta trừ 3 ở cột B và đẩy 1 hạt ở cột hàng chục A tiến về phía xà giữa. (Hình.9)
6 + 7 = 13 sẽ
là 6 - 5 + 2 + 10 = 13
|
|||||||||||||
Hình.9
Cám ơn bạn đã chia sẽ
ReplyDelete