Cộng trừ với bàn tính gẩy

Phép cộng và phép trừ là hai phép toán căn bản nhất trên bàn tính soroban.

  PHÉP CỘNG

Ví dụ: 135 + 321 = 456

Bước 1: Coi cột H là cột hàng đơn vị, thiết lập số 135 trên 3 cột FGH. (Hình.12)

  Hình.12

Bước 2: Cộng 3 vào cột hàng trăm F.

Bước 3: Cộng 2 vào cột hàng chục G.

Bước 4 và kết  quả: cộng 1 ở cột hàng đơn vị H =>  ta được kết quả là 456 trên cột FGH (Hình.13)

  Hình.13

Những ví dụ trên khá đơn giản. Bây giờ chúng ta sẽ chuyển sang một ví dụ phức tạp hơn.

Ví dụ: 456 + 567 = 1023

Bước 1: Thiết lập số 456 trên cột FGH , coi cột H là cột hàng đơn vị. (Hình.14)

Fig.14

_{Hình 14}

Bước 2: Cộng 5 ở cột hàng trăm F ta có 956 trên cột FGH. (Hình.15)

 

Hình 15

Bước 3: Cộng 6 ở cột hàng chục G. Nhưng không đủ số hạt => Trừ số bổ sung của 6 là 4, sau đó....

3a: Cộng 1 ở cột hàng trăm F. Nhưng không còn hạt nào để lấy => Trừ số bổ sung của 1 là 9, sau đó....

3b: Thêm 1 ở cột hàng nghìn E, ta có 1016 trên cột EFGH như hình 16

  Hình.16

Bước 4: Cộng 7 vào cột hàng đơn vị H. Nhưng không còn đủ số hạt => Trừ đi số bổ sung của 7 là 3. Sau đó thêm 1 vào cột hàng chục G. Cuối cùng ta được kết quả là 1023 trên cột EFGH như hình 17.

  Hình.17

Điều quan trọng tôi muốn nhấn mạnh ở đây là khi bạn tính toán với bàn tính, bạn không nên nhẩm theo cách tính thông thường. Hãy tập trung hoàn toàn vào việc sử dụng bàn tính để tìm ra kết quả cuối cùng chứ không nên nhẩm theo cách thông thường rồi mới thiết lập kết quả trên bàn tính. Ví dụ ở bước thứ 4 này: 7 + 1016, bạn dễ dàng nhẩm theo cách thông thường để có kết quả là 1023. Tuy nhiên, làm như thế là bạn đã không tính toán theo quy tắc của bàn tính. Bạn phải sử dụng số bổ sung  và thực hiện phép tính theo quy tắc bàn tính soroban thì bạn mới có thể thực sự giỏi về bàn tính sau này.

PHÉP TRỪ

 

Ví dụ: 4321 - 3456 = 865

Bước 1: Thiết lập số 4321 trên cột EFGH, coi cột H là cột hàng đơn vị.

  Hình.18

Bước 2: Trừ 3 từ cột hàng nghìn E, ta có 1321 trên cột EFGH. (Hình.19)

  Hình.19

Bước 3: Trừ 4 từ cột hàng trăm F. Nhưng không đủ hạt => Dùng số bổ sung. Trừ 1 từ cột hàng nghìn E, sau đó....

Cộng số bổ sung của 4 là 6 vào cột hàng trăm F, ta có 921 trên cột FGH như hình 20.

  Hình.20

Bước 4: Trừ 5 từ cột hàng chục G. Nhưng không đủ hạt => Trừ 1 từ cột hàng trăm F, sau đó....

Cộng số bổ sung của 5 là 5 vào cột hàng chục G, ta có 871 trên cột FGH như hình 21.

  Hình.21

Bước 5: Trừ 6 từ cột hàng đơn vị H. Dùng số bổ sung. Trừ 1 từ cột hàng chục G, sau đó....

Thêm số bổ sung của 6 là 4 vào cột H, ta có kết quả là 865 trên cột FGH như hình 22.

  Hình.22